Günümüz akıllı telefonlarının çoğunda lityum iyon (Li-ion) piller kullanılmaktadır. Bu piller, lityum metalden yapılmış bir anot (negatif terminal), grafitten yapılmış bir katot (pozitif terminal) ve kısa devreyi önlemek için aralarında ayırıcı bir elektrolit tabakası olmak üzere üç farklı parçadan oluşur. Pillerimizi kimyasal bir reaksiyonla şarj ettiğimizde, negatif terminaldeki iyonlar enerjinin depolandığı pozitif terminale doğru hareket eder. Pil boşaldıkça iyonlar tekrar anoda doğru hareket eder.
Telefonlarımızın aşırı şarj olmasını nasıl önlediğini hiç merak ettiniz mi? Bu piller aynı zamanda bunu yapmak için küçük bir elektronik kontrol cihazıyla da donatılmıştır. Bazı markalar daha fazla kapasite kazanmak için bu pilleri katmanlar halinde yeniden şekillendirme konusunda geliştirmeler yaptı.
Li-Po Piller Nedir?
Lityum-polimer (Li-Po), eski bar telefonlarınızda veya dizüstü bilgisayarlarınızda bulabileceğiniz oldukça eski bir teknolojidir. Bu piller Li-ion pillere benzer bir yapıya sahiptir ancak oldukça hafif, jel benzeri (Silikon-Grafen) bir malzemeden yapılmıştır. Hafif ve esnek özelliklerinden dolayı bu piller dizüstü bilgisayarlarda ve yüksek kapasiteli powerbank'ların çoğunda kullanılmaktadır.
Hangisi daha iyi?
Her iki pil tipinin de kendine göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Başlangıç olarak, Li-ion piller çok yüksek bir güç yoğunluğuna sahiptir, bu da lityum-polimer pillerden daha fazla güç hücresini paketleyebilecekleri anlamına gelir. Akıllı telefon üreticileri bu özelliği, şık tasarım profilini korurken daha fazla güç toplamak için kullanıyor.
Bu pillerin aynı zamanda hafıza etkisi de yoktur. Bu ne anlama geliyor? Hafıza etkisi, pillerin optimum şarj olma yeteneklerini kaybettiği bir olgudur. Lityum-iyon piller hafıza etkisinden arındırıldığı için pillerinizi kısmi deşarj olsa bile şarj edebilirsiniz.
Ancak lityum iyon pillerin dezavantajları da var. En büyüklerinden biri yaşlanma etkisidir. Belirli bir süre sonra pillerde bulunan iyonlar maksimum enerji üretme yeteneklerini kaybederler. Yani telefonunuzun çabuk şarjının bitmesinden şikayetçiyseniz, artık bunun sebebini biliyorsunuz.
Li-polimer piller daha sert ve hafiftir. Bu pillerin jel benzeri özelliklerinden dolayı sızıntı olasılığı da daha düşüktür. Ancak bu piller hafıza etkisi sorununu atlatamaz. Jel benzeri malzeme zamanla sertleşerek kullanım ömrünün kısalmasına neden olur. Bu piller aynı zamanda yüksek güç yoğunluğunu kompakt boyutlarda paketleyemezler, bu da genellikle büyük olmalarının nedenidir. Bunun en erişilebilir örneği, genellikle belirli bir süre sonra değiştirilmesi gereken geleneksel dizüstü bilgisayar pillerinizdir.
Birini nasıl seçersiniz?
Artık her iki teknolojinin avantajlarını ve dezavantajlarını bildiğinize göre, bu tamamen hangisini kullanacağınıza bağlıdır. Günümüzün akıllı telefonlarının çoğu Li-ion pillerle donatılmıştır, bu nedenle aralarından seçim yapabileceğiniz pek fazla seçenek kalmaz. Ancak güç bankaları ve dizüstü bilgisayarlar söz konusu olduğunda kapılar hala açık. Eğer çok seyahat eden, zorlu ortamlarda çalışan biriyseniz Li-polimer pilli powerbank veya laptoplar hafif ve sağlam olmaları nedeniyle sizin için daha doğru bir tercih olabilir. Buna karşılık, cihazlarınızın şık ve hareket halindeyken daha fazla güce sahip olmasını tercih ediyorsanız Li-ion pilli cihazlar sizin için mükemmel olabilir.
Her iki pil türü de ihtiyaçlarımızı kısmen karşılıyorken hepimizin aklında tek bir soru olabilir, mükemmel bir çözüm yok mu? Şimdilik sadece Tesla gibi teknoloji devlerinin, elektrikli araçlarına güç verebilecek SSB (Katı Hal Piller) adı verilen yeni bir pil türü üzerinde çalıştığı belirtiliyor. Bu pillerin kompakt olduğu ve parçalanmayan bir yapıya sahip olduğu iddia ediliyor. Apple ve Samsung gibi akıllı telefon markalarının da gelecekteki cihazlarına güç verebilecek SSB üzerinde çalıştığı söyleniyor. Bu pillerin nihayet cihazlarımızda yer alması biraz zaman alabilir.
